पाऊस आणि पाणी सजिव सृष्टीच्या निर्मितीसाठी लागणारे अविभाज्य घटक आहेत – जलप्रेमी बाजीराव ढाकणे

पाऊस आणि पाणी सजिव सृष्टीच्या निर्मितीसाठी लागणारे अविभाज्य घटक आहेत – जलप्रेमी बाजीराव ढाकणे

बीड दि.२१( प्रतिनिधी) :- १६ मार्च ते २२ मार्च हा कालावधी ” जलजागृती सप्ताह ” म्हणून साजरा केला जातो या निमित्ताने आपणही पाणी जपून वापरा आणि इतरांनाही जपून वापरण्याचे आवाहन करावे असे आवाहन जलप्रेमी बाजीराव ढाकणे यांनी केले आहे. त्याचबरोबर पाऊसाचे पाणी आणि निसर्गनिर्मित पाणी जपून वापरावेच लागणार त्याशिवाय भविष्यात पाणी मिळणार नाही. पाऊस हा नैसर्गिक पाण्याचा मुख्य स्रोत आहे. तो नदी, तलाव, भूजल, आणि समुद्र यांच्या पाणीपुरवठ्याला पूरक ठरतो. पाऊस पडल्यामुळेच आपल्याला गोडे पाणी मिळते आणि शेती, जंगल, पशुपक्षी तसेच मानवांचे जीवन टिकून राहते.
पावसाचे महत्त्व:

1. जलस्रोत भरण्यास मदत – पावसामुळे नद्या, तलाव, विहिरी आणि भूजलसाठे भरतात.

2. शेतीसाठी उपयुक्त – चांगला पाऊस असल्यास शेतीसमृद्ध होते आणि अन्नोत्पादन वाढते.

3. हवामान संतुलन राखते – पाऊस तापमान कमी करून वातावरण गार आणि प्रसन्न करतो.

4. जैवविविधतेसाठी महत्त्वाचा – पावसामुळे जंगल आणि तळ्यातील जलसंपत्ती टिकून राहते, जी प्राण्यांसाठी आवश्यक असते.

पावसाचे पाणी संकलन आणि संवर्धन

कारण हवामान बदलामुळे अनियमित पाऊस आणि पाण्याची टंचाई वाढत आहे, त्यामुळे पाण्याचा साठा करणे गरजेचे आहे.

1. वर्षाजल संकलन:

घरांच्या छपरांवरील पाणी साठवून ते पुन्हा उपयोगात आणता येते.
शाळा, सोसायटी, आणि सार्वजनिक ठिकाणी वर्षाजल संकलन प्रणाली बसवावी.
2. जमिनीखाली पाणी साठवणे (भूजल पुनर्भरण):

विहिरी, बंधारे, आणि झरे यामध्ये पावसाचे पाणी जिरवणे.

नदी व तलाव यांचे खोलीकरण करून पाणी साठवणे.

3. शेतीसाठी पाण्याचा जपून वापर:

ठिबक आणि तुषार सिंचन पद्धतीचा अवलंब करावा.

पारंपरिक जलसंधारण पद्धती जसे की बांधबंदिस्ती, नाला खोलीकरण यांचा उपयोग करावा.
पाऊस हा आपल्याला मिळालेला नैसर्गिक वरदान आहे. तो योग्य पद्धतीने साठवला आणि जपला तरच पाणीटंचाईची समस्या दूर होऊ शकते. म्हणूनच, वर्षाजल संकलन व जलसंवर्धन यावर भर द्यायलाच हवा असे मत महा एनजीओ फेडरेशन, महाराष्ट्र राज्य चे बीड जिल्हा समन्वयक तथा सामाजिक कार्यकर्ते बाजीराव ढाकणे यांनी व्यक्त केले आहे.